Spiegellenzen zijn dus wel degelijk goed te gebruiken, en niet te duur!

               Technische gegevens Maksutov:

Brandpuntsafstand             : 1000mm (kleinbeeld eq.)

Beeldhoek                        : 2,5o

Diafragmaopening             : 10 - vast

Scherpstelling                    : 8m – oneindig

Gewicht                             : 1,95 Kg

Wat moet je tegenwoordig met een spiegellens? Als je op het internet erover leest, dan denk je; “nou da’s niet best” Maar is dit wel helemaal terecht? Persoonlijk vind ik van niet. Natuurlijk zijn de Nikon en Canon supertele’s erg mooi en ook zeer goed, maar ze zijn voor de niet professional nauwelijks te betalen. En wanneer je graag sport (voetbal) of dieren (vogels of herten in de natuur) wilt fotograferen, moet je toch minimaal een 300mm met een converter hebben….. Kijk maar eens langs het voetbalveld.

Spiegellenzen zijn in de eind 40-er, begin 50-er jaren geïntroduceerd, en in het begin waren ze erg populair, vanwege hun compacte en lichte bouw, en ook omdat ze relatief gezien goedkoop waren.  Opeens kon je een 500mm telelens meenemen IN de fototas of de rugzak, en je kon, mits er voldoende licht was, ermee uit de hand fotograferen zonder armkramp te krijgen……

Dimitri Maksutov, een Russische wetenschapper ontwikkelde in 1944 een nieuw objectieftype. Het was een 500mm spiegellens, een soort mini telescoop, van hoge kwaliteit, en zeer handzaam. Het was gebaseerd op het zogenaamde Maksutov-cassegrain-ontwerp.  Dit objectief vond ook zijn weg naar het westen, en was zeer gezocht in die tijd.

De “westerse”fabrikanten zagen ook wat in de compact-telelens, en begonnen ook te produceren in diverse uitvoeringen, van zeer goedkoop tot uiterst kostbaar.  Deze lenzen waren meestal gebaseerd op het catadoptric-principe, een eenvoudiger systeem.

Er zijn er veel van verkocht, en toen, opeens, waren ze verdwenen…………

Waarom?

Deze spiegelobjectieven hadden natuurlijk ook nadelen, en eigenzinnigheden. Als je voldoende budget hebt, koop je een lange pro-lens, en ben je van de eigenaardigheden af. Maar wat is er aan de hand dan?

-      de lichtsterkte was F8 (en ook vast) of vaak minder, dus je had een hele korte scherptediepte en dus moest  je heel   precies scherpstellen om een goed resultaat te krijgen. Bovendien moest je gewoon veel licht hebben. En als je teveel licht had, moest je een neutral density filter opschroeven..

-      In het onscherpe deel van de foto, vooral achteraan, ontstaan soms lichtringen (het donut-effect). Dit gebeurt als er zich lichte partijen achter het onderwerp bevinden. Het gevolg van de spiegel-constructie.

-      Vignettering, lichtafval in de hoeken. Een kwaliteitsaspect, geldt niet voor de betere.

-      Een zacht contrastbeeld.

-      Manual focus. (een enkele uitzondering, Sigma, Minolta, Tamron,  daargelaten).

 De meeste spiegellenzen liggen tegenwoordig ongebruikt en vergeten in hoekjes van kasten, of bij de 2^e hands-dealer achterin de zaak, of erger nog, ik las een verhaal van iemand die er eentje gebruikte om de deur van zijn werkkamer open te houden.

Toch zijn er hele goede spiegelobjectieven gemaakt, zoals de onderstaande exemplaren:

Nikon 500mm

Sigma 600mm

Maksutov 1000mm

Deze duitse website geeft ook info over spiegellenzen:

Ook MIRROLENS.BLOGSPOT.COM is interessant.

Als je er eentje te pakken kunt krijgen, en de moeite neemt om ermee te leren werken, kun je voor relatief weinig geld een goede en compacte telelens kopen. Bovendien kun je veel van de eigenaardigheden opvangen dankzij de digitale revolutie.  

-      Met de per opname instelbare ISO-gevoeligheid van de moderne DSLR’s kun je het licht-vraagstuk  adequaat oplossen.

-      Het instelbaar zijn van de witbalans tijdens maar ook achteraf is erg handig voor eventuele kleurafwijkingen.

-       In het digitale natraject (beeldbewerking) kun je compenseren voor het contrast. En dan blijkt dat scherpte iets anders is dan een zacht contrast, m.a.w. als het contrast wordt aangepast, blijkt opeens de scherpte van het objectief uitstekend te zijn….    

-      De moderne color-multi-luxe-en matrixmeting, etc is alleen op de hele dure DSLR’s te gebruiken, op mijn D70 moet ik de belichting  helemaal ouderwets met de hand instellen. Dat lijkt heel erg verouderd, maar na een tijdje leer je, zeker met behulp van het histogram op de camera, de belichting aan te voelen, en zul je merken dat je steeds beter gaat belichten.

-       De manual focus is in deze tijd van AF-S en HSM voor veel mensen lastig geworden, ook hier geldt dat je hier door oefening  wel weer aan gewend raakt.

-       Alleen de donut-effecten blijven dan over. Die zijn wel te vermijden door je camera opstelling zorgvuldig te kiezen en mochten ze toch de aandacht afleiden van het onderwerp, is een selectieve bewerking in bijvoorbeeld Photoshop ook een mogelijkheid.

     Wat ik zelf altijd doe, als ik het effect storend vind, is een makser maken waarbij de randen zacht overlopen, en dan voeg ik "gaussian blur, "Gaussiaans vervagen" toe. Dit proces herhaal ik, evnetueen met een aangepast masker, totdat het optimaal is.

         Je moet dus alles weer zelf doen……… De volgende tips gelden ook voor de dure pro-lenzen:

-      Koop een degelijk statief, hoe steviger en /of zwaarder hoe beter. Een 1000mm kun je echt niet meer redelijk uit EN met de hand focussen. Ook een “gewone” 1000mm moet op statief!  Een 500mm spiegellens kun je wel uit de hand gebruiken. Als ik het kan, dan kunt u het ook! Andere steunmogelijkheden zoals een pittenzak o.i.d. zijn altijd aan te bevelen.

     Update!!

     Ik had met de 1000mm Maksutov steeds enorme problemen om bij relatief weinig licht (lees sluitertijden beneden 1/125) trillingvrij te kunnen schieten. Naast de lens-support 293 van Manfrotto kocht ik ook een Manfrotto camera body support 359. Maar niets hielp......

      Ook leende ik van een bevriend fotograaf  een superdegelijke Gitzo-statief, misschien was mijn eigen statief wel te licht....... Dit verbeterde wel iets, maar was het toch niet helemaal, bovendien was ik door toepassing van zoveel hulpstukken wel mijn flexibiliteit kwijt, en dat heb je in de natuur dus WEL HEEL ERG NODIG.

      De oplossing was schokkend simpel: Als ik de lens WEL op het statief bevestig, maar fotografeer alsof ik uit de hand schiet, dan IS HET PRIMA!!!       Mijn handen vangen zo de spiegeltrillingen op.   Het opklappen van de spiegel, op mijn D70 helaas niet mogelijk, werkt overigens niet als je dieren wilt fotograferen. Daar heb ik dus ook niets aan....

 -      Fotografeer indien mogelijk in de RAW-mode van je camera. Zo kun je de beste kwaliteit bereiken.

DEMONTAGE PROCEDURE MTO-11-CA:

Vrij simpel klusje eigenlijk!

Aan de voorkant: daar kun je gewoon de frontlens + meniscuslens verwijderen door de frontring los te draaien. Het front element is zeer dik en erg zwaar, dus voorzichting!!

De achterzijde bestaal uit een gedeelte waarop ook de lens-vatting zit, dit geheel kan worden losgeschroefd, na verwijderen van de mini-borgschroef. De schroefdraad is nogal lang, dus blijven draaien!!! Waneer beide delen los zijn, voorzichtig en evenwijdig losnemen  i.v.m. de binnentubus, die steekt een heel eind naar binnen, door een opening in de hoofdspiegel...

Je kijkt in de lens, tegen de achterkant van de hoofdspiegel. Daarop zit een zilveren ring. Deze bevat een messing drukring, dit geheel kan ook losgedraaid worden, ook weer na verwijderen van de mini-borgschroef.

Bij de montage erop letten dat de hoofdspiegel en de frontlens perfect in de zittingen komen te liggen. de kleinste scheefheid (zelfs ophopingen van stof vuil e.d.) leidt tot onregelmatigheden waardoor het beeld onscherp en "vreemd" wordt!!! Hier ZEER zorgvuldig werken!!!

  Er is verder GEEN mogelijkheid tot afstemming, ander dan dat je eventueel de hoofdspiegel t.o.v. de frontlens kunt draaien.  LET OP:! De messing drukring moet met de puntjes omhoog in de zilveren ring gezet worden. Je moet 'm niet te vast aandraaien. Anders ontstaan spanningen, waardoor het beeld weer onscherp wordt! De juiste spanning is wanneer de hoofdspiegel NET aan de ring raakt, en er net GEEN speling meer is.

Schoonmaken met warm water en afwasmiddel. GEEN krassen maken, voorzichtig, maar 't kan wel wat hebben. Afspoelen met warm water en een beetje glansspoelmiddel voor de vaatwasser.

De enige "tricky part" is dat de borgschroefjes van slechte kwaliteit zijn! Dus goed passende schroevendraaiers gebruiken, en voorzichtig zijn!

Modificatie:

Door het verwijderen van de achterste 2 lenzen in de tubus (losschroeven), kun je de scherpte en ook de lichtsterkte naar ongeveer F8 verhogen. Hierdoor neemt het brandpunt af naar de OORSPRONKELIJKE 800mm, en wordt er ook wat hoekonscherpte en vignettering toegevoegd. Hieruit laat zich dus het doel van de lenzen verklaren, (Barlow-corrector) maar de MTO werkt m.i. BETER zonder lenzen, zeker als je een camera met een crop-sensor gebruikt, dan zie je de vervorming en vignettering niet eens!!!

Doordat de zoeker lichter wordt, is het scherpstellen ook makkelijker (lees minder lastig) geworden!

http://www.strickling.net/russentonne.htm